เชียงใหม่เมืองสร้างสรรค์ด้านงานหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน

จังหวัดเชียงใหม่มีองค์ประกอบที่เป็นเอกลักษณ์สำคัญอยู่หลากหลาย อาทิ ดอยสุเทพ ที่ถูกปกคลุมไปด้วยสภาพป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ ลำน้ำปิง อันมีลักษณะทางกายภาพที่สอดรับกับภูมิศาสตร์ของเมือง ตลอดจนสภาพของบ้านเรือนถิ่นที่อยู่อาศัยของประชาชน ถูกสร้างขึ้นมาตามความเชื่อและแรงศรัทธาของบรรพชนแต่ครั้งอดีต และความสำคัญที่มีความโดดเด่นจนได้รับการยกย่องจากผู้คนที่เข้ามาท่องเที่ยวจังหวัดเชียงใหม่ คือ ศิลปวัฒนธรรม อันเป็นทั้งมรดก และทรัพยากรทางภูมิปัญญาที่ถูกสั่งสมองค์ความรู้จากรุ่นสู่รุ่น ที่เสมือนเครื่องมือในการบ่งบอกว่าพื้นที่แห่งนี้มีความเจริญรุ่งเรื่องทางศิลปวัฒนธรรมมาแต่ช้านาน ซึ่งสะท้อนรูปแบบการอยู่รวมกันของกลุ่มชนที่ประกอบด้วย รูปแบบการปกครอง ประวัติความเป็นมา มีสภาพแวดล้อมซึ่งเป็นแหล่งรวมของผู้คน สิ่งปลูกสร้าง ภูมิทัศน์นี้เกิดจากกระบวนการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและวัฒนธรรมของชุมชนทั้งภายในและภายนอกตัวเมือง ดังนั้น ในแต่ละสังคมย่อมมีวัฒนธรรมที่สร้างขึ้นเองและรับมาจากภายนอก แล้วพัฒนาเปลี่ยนแปลงปรับตัวให้เข้ากับวิถีชีวิตซึ่งเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นและมีความสัมพันธ์ร่วมกันในแต่ละสังคม

วิถีชีวิตของชาวเชียงใหม่ในอดีตเป็นวิถีชีวิตของการทำบุญ ทางพระพุทธศาสนาได้แบ่งผู้คนออกเป็น 2 สังคม คือ 1) สังคมอาณาจักร เป็นการทำบุญของฆราวาสตามลำดับชั้นทางสังคม คือ กษัตริย์ เจ้าเมือง ขุนนาง และชาวบ้าน เช่น การถวายที่ดิน การสร้าง ปฏิสังขรณ์ วัด วิหาร พระธาตุ และพระพุทธรูป และ 2) สังคมพุทธจักร เป็นการทำบุญของพระสงฆ์ ข้าวัด มีการแบ่งหน้าที่ในการดูแลภายในวัด การถ่ายทอดวิชาความรู้ด้านการเรียนภาษาบาลี การประพันธ์ร้อยแก้วและร้อยกรอง การจารและเขียนคัมภีร์ใบลาน พับสา และงานช่างฝีมือประเภทต่างๆ นอกจากนี้แล้ว ความเชื่อดั้งเดิมอันเนื่องด้วยการนับถือผี ขวัญ จารีตประเพณี ประเพณีการเกิดแก่เจ็บตายที่มีบทบาทและอิทธิพลต่อการดำรงชีวิตของผู้คน

จากประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า 721 ปี ทำให้เชียงใหม่เป็นเมืองที่อุดมไปด้วยทุนทางวัฒนธรรม ซึ่งล้วนแต่เสริมสร้างศักยภาพของเมือง เพื่อยกระดับให้เป็นเมืองสร้างสรรค์ ทางด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน (Chiang Mai : City of Crafts and Folk Art) อันมีองค์ประกอบทั้งศิลปวัฒนธรรม ประเพณี เอกลักษณ์และภูมิปัญญาท้องถิ่นที่หลากหลาย ซึ่งมีความสัมพันธ์กับวัฒนธรรมของผู้คนที่พำนักอาศัย ดำรงชีวิต และประกอบกิจกรรมต่างๆ การนำวัฒนธรรมที่สั่งสมมานาน เป็นทุนเพื่อให้การสร้างสรรค์ในปัจจุบันและอนาคตนั้นมีเรื่องราวความเป็นมาที่สามารถศึกษาเรียนรู้และนำมาสร้างสรรค์และต่อยอดวัฒนธรรมที่เหมาะสมต่อวิถีชีวิตความเป็นอยู่ในปัจจุบันและอนาคตอย่างยั่งยืนมั่นคง